هدف: زیبایی و زیبایی شناسی سیر تحول و تطور تامل برانگیزی در تاریخ جهان دارد، بطوری که فرهنگ های شناخته شدۀ پیش از تاریخ مکتوب مانند چین، مصر، ایران، آفریقا و اروپا مصادیق آن را منش ها، رفتارها و فضیلت های انسانی می دانستند و از سویی دیگر زیبایی را با ساخته ها، عملکردها، مهارت ها، مخلوقات و اشیاء طبیعی؛ جانوران، درختان و شکل های صخره ها توصیف می کردند. اما تاریخ زیبایی در غرب پر از فراز و نشیب است و از یونانیان باستان که زیبایی را محصول تفکر و اندیشۀ هنرمند می دانست تا آگوستین فیلسوف غربی در قرون وسطی که در توصیف زیبایی از آموزۀ ابتکاری «افاضه» از هستی مطلق شکل می گیرد، نظریۀ زیبایی در زیبایی شناسی قرون وسطی، به شکلی نسبتا تصنعی به منزلۀ جانشینی برای علائق زیبایی شناختی مفید و منشا اثر بود. سال1790م کتاب مهم امانوئل کانت[1] فیلسوف آلمانی و چهرۀ شاخص در فلسفۀ مدرن قرن هیجدهم به نام نقد قوۀ حکم منتشر شد که امروزه یکی از مهم ترین منابع زیبایی شناسی شناخته می شود. وی در دورۀ ماقبل انتقادی تفکر خود رسالۀ کوچکی با عنوان ملاحظات در باب امر زیبا و امر والا[2] (1764)نوشت که در آن عمدتا به تاملات اجتماعی و انسان شناختی می پرداخت. کانت منکر اصول ذوق بود و اعتقاد داشت، احکامی که در مورد زیبایی صادر می کنیم، فقط متکی بر لذت بوده و تماما ذهنی است و صرفا برای مطالعات تجربی (انسان شناسی یا تاریخ) کارکرد دارد، کانت در مبحث استتیک تغییرات گسترده ای را بوجودآورد و آن را به یک نظریۀ مرتبط با هنر و زیبایی تبدیل کرد.( ماسیکا،2011: 3) در نقد کانت، حس پایین تر از شناخت و درک قرار می گیرد و ذوق مبتنی بر پایۀ اخلاقی نیست و حکم به زیبایی چیزی، حکم ذوقی است و وی ذوق قوۀ داوری را دربارۀ زیبایی می داند. تا اواخر قرن نوزدهم بر اثر نظریات کانتی در فرهنگ و مطالعات غربی هنر و آثار هنری مصداق زیبایی شناسی بود و همچنین درک زیبایی نیز به ارزش ها با تجربۀ حسی از اشیا یا حوادث بستگی داشت. در اواخر قرن با رواج مطالعۀ انسان شناسی هنر مباحث زیبایی شناسی نیز همزمان مطرح شد و افق دیدگاه جدیدی در مباحث زیبایی شناسی پدید آمد. نظریۀ زیباشناختی کانت نظامند و جامع بود، وی تجربه و احکام را در مورد زیبایی طبیعی و هنر را به مفاهیم اساسی معرفت شناسی، ما بعدالطبیعه و اخلاق ربط می داد. تداوم این میراث در زیبایی شناسی بعد از او کاملا به چشم می خورد، هدف این پزوهش واکاوی سیر تحول فلسفۀ زیبایی تا انسان شناسی زیبایی شناسی است و پرسش آن بر این مبناست که چه تحولات تاریخی در اندیشه و فلسفۀ زیبایی از دورۀ باستان تا انسان شناسی زیبایی شناسی روی داده است؟ روش شناسی: روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی- توصیفی با رویکردی کیفی با محوریت تحولات تاریخی براساس منابع مکتوب است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مهم ترین تحولات پدیدآمده در قرن نوزدهم انسان شناسی با دو نگرش تطورگرایانه و اشاعه گری (گسترش) در سال های1880-1930توام است، بطوری که نگرش تطور گرایی بر رشد قدرت(ذاتی) زیبایی شناسی در انسان متمرکز است و رشد یا عدم آن را منوط به اصول سلسله مراتبی و مرحله ای است و اشاعه گرایی بر گسترش مولفه های زیبایی در جوامع مختلف تاکید دارد تا اینکه با ظهور انسان شناسی زیبایی شناسی در دوران معاصر به مولفه های زیبایی بومی و جامعۀ خالق در پژوهش ها بیشتر توجه شد و زیبایی از منظر جامعۀ خالق مورد نقد و بررسی قرار گرفت

تلمیح یکی از شگردهای بلاغی پرکاربرد در ادب فارسی، به ویژه شعر فارسی، است. این جستار قصد دارد این آرایه را در منابع بلاغی فارسی به روشی مقایسه ای نقد و بررسی کند. پرسش های پژوهش پیش رو عبارت است از: 1 تلمیح چیست. 2 تلمیح در منابع بلاغی فارسی چه جایگاهی دارد. 3 چرا و چگونه تلمیح با دیگر صناعات ادبی آمیخته شده است. 4 نقش زیبایی شناختی تلمیح در شعر چگونه آشکار می شود. برای پاسخ به این پرسش ها، اطلاعات مربوط به تلمیح از چهل منبع بلاغت فارسی و عربی به روش استقرایی گردآوری و داده های به دست آمده به شیوه توصیفی تحلیلی نقد و بررسی شده است. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که در منابع بلاغی فارسی به تبعیت از آثار بلاغت در زبان عربی، تنها به تعریف تلمیح بسنده شده و با قرار دادن آن در زیرمجموعه سرقات شعری از تبیین آن در جایگاه آرایه ادبی غفلت شده است. همچنین به دلیل تحدید نکردن حوزه مفهومی تلمیح، آن را با دیگر صناعات ادبی در هم آمیخته، تحلیل اثر و نقش زیبایی شناختی آن را در شعر فارسی نادیده گرفته اند.

این مقاله در پی روشن نمودن تفاوت های جمال شناسی دینی با زیباشناسی مدرن و ارایه راهکارهایی است که هنر را در جایگاه واقعی خود قرار دهد.عالم پیش از مدرن هستی را با دیدگاه مثالی و خیالی می نگریست. در آن عالم که انسان ها غرق در معنویات بودند به جای کلمه زیبایی بیشتر از حسن و جمال بهره می بردند. عناصر این جمال اعم از سمعی یا بصری و ایستا یا پویا، تنها برانگیزنده احساس نبود. بلکه آنها بیش از هر چیز حقیقی بوده و سرور و ابتهاج حاصل نیز، از حقیقتشان نشات می گرفت.در آن دوران دین، هنر، حقیقت و زیبایی در آغوش هم بوده و هیچ تفاوتی بین امر مقدس و غیر مقدس وجود نداشت. هنر از امر هنری سرچشمه نمی گرفت، هنرمند فرد خاصی نبود و لذت بردن از آثار هنری بر اصول زیبا شناسی استوار نبود. انکشاف و بیرون آوردن وجود از پرده حجاب بود و به همین دلیل به قلمرو پوئیسیس (poiesis) تعلق داشت. در آن دوران هنر یکی از طرق تجلی ساحت الهی بود و کاری را که هنرمند و فن ورز انجام می داد و باعث ظهور بطون می شد نیز زیبا بود.با ورود واژه زیبایی شناسی (Aesthetics) در فرهنگ هنر جهانی توسط بومگارتن آلمانی و کشاندن آن به ورطه حسیات و هدف قرار گرفتن تحقیق در حالات احساسی انسان نسبت به موجود زیبا از آن جهت که متعلق احساس انسان می شود، انقطاع زیبایی و هنر با حقیقت و معرفت به منصه ظهور رسید.

تضعیف باورهای دینی، کم رنگ شدن معنویت و بروز هنجارهای اخلاقی در جوامع دینی، از مهم ترین بحران های دنیای مدرنیته است که منجر به ایجاد شکافی بین انسان ها، الاهیات و مسائل دینی شده است و زمینه چالش های مختلفی مانند پوچ انگاری، ناامیدی و حتی گرایش به فرقه های جدید عرفانی و معنوی را در این روزگار فراهم کرده است؛ به همین دلیل بیشتر الاهی دانان مسیحی در تکاپوی یافتن راه حلی برای رفع این معضل هستند. هانس اورس بالتازار - الاهی دان کاتولیک قرن بیستم - برای برطرف کردن این مسئله با آمیختن مباحث الاهیاتی با موضوع زیبایی شناسی گام هایی برای تقویت بنیادین معنویت و اعتقادات دینی جوامع مسیحی برداشت. بیشترین بحث الاهیاتی او بر این اساس بود که زیبایی را برای درک خیر، حقیقت و جلال خداوند امری ضروری می دانست و آن را عاملی برای سوق دادن بشر به سمت درک زیبایی معنوی و حقیقت تلقی می کرد؛ البته در اندیشه الاهیاتی او بیشتر به بُعد معرفتی زیبایی شناسی پرداخته شده است. این پژوهش می کوشد با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، به تحلیل زیبایی شناختی بالتازار به مثابۀ راهکاری برای تقویت ایمان و احیای باورهای دینی در مسیحیت بپردازد؛ همچنین به بررسی عوامل و زمینه های مؤثر در درک زیبایی شناسی الاهیاتی او پرداخته می شود.

برخی از صنایع ادبی در زبان فارسی، صنایعی هستند که ارزش های بلاغی پدیده دوزبانگی را نشان می دهند. متاسفانه، در کتاب های بلاغت ارزش زیباشناختی این صنایع را شرح نداده اند، اما امروزه با استفاده از نظریه های گوناگونی که در خصوص پدیده رمزگردانی مطرح شده است و با توجه به رواج این نظریه ها در حوزه ادبیات و نقد ادبی، می توان ابعاد زیباشناختی این صنایع را نشان داد. بنابراین، در این مقاله مشخص می شود که از بین این صنایع، صنعت اقتباس ارزش و اهمیت ادبی بیشتری دارد. همچنین، ارزش و اهمیت ادبی این صنعت با استفاده از نظریه های مختلف، اثبات می شود.

تئودور آدرنو اثری تحت عنوان تئوری زیبایی شناسی از خود بجا گذاشته است. نگارنده در این نوشتار در تلاش است تا از ورای این اثر، افکار زیبایی شناسی آدرنو را تا حد امکان منعکس کند. بنابراین، محور اصلی مباحث بیشتر روی جریان سیاسی زیبایی شناسی و دیالکتیک منفی آدرنو استوار است.

به گواهی فرهنگ سعدی پژوهی (حسن لی 2، مقدمه)، تنها 17 مقاله از 123 مقاله نگاشته شده درباره سعدی مربوط به جنبه زیباشناختی سخن اوست. در مقالات دیگر، از مضامین، محتوا، نقد واژگانی و شرح مشکلات گلستان سعدی گفت و گو شده است. چنان که می دانیم، عمده شهرت گلستان مدیون هنرهای کلامی است که در آن به کار رفته است. نزدیک به نیمی از کل پژوهش های سعدی شناسی به گلستان اختصاص یافته که توجه خاص پژوهشگران را به این اثر بی نظیر نشان می دهد. نه تنها ادیبان و صاحب نظران بلکه عامه مردم نیز سخنان سحرانگیز سعدی را می خوانند، زمزمه می کنند، و از آن لذت می برند. وجود بیش از چهارصد مثل سایر برگرفته از گلستان جایگاه مردمی آن را نشان می دهد.در این مقاله، کوشش شده است ظرایف و نکته ها و شگردهای زبانی و ادبی سعدی، با ارایه شواهد، بررسی و تحلیل شود. بی گمان، در پرتو آشنایی با وجوه هنری سخن سعدی، از حلاوت سخن او بیشتر می توان لذت برد.

زیبایی شناسی زند گی روزمره یکی از شاخه های د انش زیبایی شناسی است. تا قرن بیستم زیبایی شناسی کلاسیک معطوف به موضوع آثار هنرهای تجسمی و کمتر متوجه بستر شکل گیری اقسام هنرهای زیبا د ر بافتار تجربه زند گی روزانه انسان و طبیعت بود. طی چند د هه اخیر جنبشی پد ید آمد که با پرهیز از آن رویکرد یکسونگر هنرمحور، سعی کرد پیوند ی نزد یک میان تجربه هنرهای زیبا با تجربه سایر عرصه های زند گی روزمره ایجاد کند. همین امر موجب پید ایش رشته مطالعاتی جد ید با عنوان زیبایی شناسی زند گی روزمره شد. جان د یویی، فیلسوف پراگماتیست، د ر کتاب هنر به مثابه تجربه به تبیین آرای خود د ر باب مفهوم تجربه زیبایی شناسی زند گی روزمره پرد اخت. هد ف اصلی مقاله یافتن چیستی زیبایی زند گی روزمره براساس آرای جان د یویی است. از این روی، پس از بررسی مفاهیم و نظریه های مختلف د ر باب زیبایی شناسی زند گی روزمره به بررسی د و نمونه تحلیلی زیبایی شناسی زند گی روزمره د ر هنر معماری خانه های سنتی ایرانی (خانه ملاباشی اصفهان) و هنر شعر (سهراب سپهری) پرد اخته می شود. نتیجه اینکه زیبایی شناسی زند گی روزمره همان «زیبایی شناسی آن حضور» است که د ر مواجهه با هر چیزی اعم از زیبا و نازیبا موجب تغییر نوع حضور انسان د ر زیست جهانی نو با الگویی هاپتیکی می شود. گرد آوری مقاله حاضر به صورت فیش برد اری از منابع کتابخانه ای و سایت های معتبر اینترنتی و روش تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی است.